Verkoop jij als bedrijf producten of diensten aan consumenten? Dan geldt hiervoor het consumentenrecht. Dit betekent onder meer dat wanneer jouw product of dienst niet functioneert naar verwachting, ondeugdelijk of van slechte kwaliteit is, de klant recht heeft op wettelijke garantie. Dit betekent dat een klant recht heeft op een vervangend product, reparatie of terugbetaling. Naast deze wettelijke garantie bestaat er ook nog zoiets als extra verkopersgarantie/fabrieksgarantie en commerciële garantie. Deze garantie ben je niet verplicht om te geven. In dit artikel zal duidelijk worden wat bij wettelijke garantie de rechten en plichten van jouw als ondernemer zijn maar ook die van de klant.
Consumentenkoop dwingend recht
Artikel 7:6 BW benadrukt dat de regels rondom consumentenkoop van dwingend recht zijn en dus niet terzijde geschoven kunnen worden. Deze consumentenkoop, zoals beschreven in artikel 7:5 BW, omschrijft specifieke regels met als doel de consumentenkoper extra bescherming te bieden.
Voorwaarden van een Consumentenkoop zijn:
Koopovereenkomst van roerende zaken: betreft alle tastbare objecten die niet onroerend zijn, uitgezonderd vastgoed.
Koper is een natuurlijk persoon: de koper handelt niet uit bedrijf of beroep.
Verkoper handelt via een beroep of bedrijf.
Wettelijke Garantie
Artikel 7:17 lid 1 BW verplicht dat de consument wettelijk recht heeft op conformiteit, waarbij de afgeleverde zaak aan de overeenkomst moet voldoen. De verkoper is aansprakelijk voor non-conformiteit als het gebrek zich manifesteert binnen twee jaar na aankoop. Hoewel deze termijn niet expliciet in de wet staat, impliceert dit in de praktijk dat de consument minimaal twee jaar na aankoop beschermd is en mogelijk langer, afhankelijk van de levensduur van het product. Voor tweedehandsproducten geldt een conformiteitperiode van één jaar.
Non-conformiteit kan zich onder omstandigheden nog enkele jaren na de aflevering manifesteren, afhankelijk van de levensduur van het product.
Commerciële garantie
Een verkoper die een commerciële (aanvullende) garantie aanbiedt kan deze niet gebruiken om te ontsnappen aan de wettelijke verplichting dat het gekochte product aan de overeenkomst moet voldoen. Bijvoorbeeld, een verkoper die aanbiedt om een gekocht product te vervangen bij het minste gebrek, zelfs als het gebrek klein is en hij volgens de wet niet verplicht is, kan dit niet gebruiken als reden om zijn verplichtingen uit de overeenkomst te omzeilen.
Garanties van fabrikanten/verkopers vormen een aanvulling op de rechten die consumenten al hebben. Garantie heeft het voordeel dat als een product binnen de garantieperiode kapot gaat, de verkoper moet bewijzen dat dit de verantwoordelijkheid van de koper is. Bij wettelijke garantie geldt dit alleen voor de eerste zes maanden. Daarna verschuift de bewijslast naar de koper. Gedurende de extra commerciële garantieperiode moet de verkoper aantonen dat het geen non-conformiteit betreft, maar bijvoorbeeld onoordeelkundig gebruik.
Artikel 7:6a BW stelt specifieke eisen aan garanties. Zo moet in de garantie vermeld worden dat de consumentkoper weet:
dat hij rechten uit garantie heeft naast de wettelijke garantie;
welke rechten en vorderingen er precies zijn;
wie de garantie verleent (naam en adres van verkoper/producent);
de duur van de garantie;
hoe de gegevens worden verstrekt.
Consumenten kunnen ook de keuze krijgen om garantie bij te kopen. In de meeste gevallen betekent dit dat de consument de bewijslast afkoopt. Als het product een gebrek vertoont, hoeft de consument niet te bewijzen dat hij het product normaal heeft gebruikt. Soms omvat bijkoopgarantie ook een verzekering tegen verlies of diefstal. Consumenten moeten alert zijn als een verkoper bijkoopgarantie aanbiedt en nagaan of deze beperkt is tot gebreken in producten, of het bijkopen ook geldt voor de eerste zes maanden, en of er sprake is van omkering van de bewijslast. Bij complexe producten en als de consument de bewijslast wil vermijden, kan het aankopen van garantie een oplossing bieden.
Bied jij enige vorm van aanvullende garantie aan? Dan is het slim om dit vast te leggen in garantievoorwaarden. Hier worden als het ware de rechten en plichten van de koper omschreven. Het is slim om deze te laten checken door een juridisch expert.
Kosten
Artikel 7:21 lid 2 BW stelt dat de kosten voor het nakomen van verkopersverplichtingen in geval van non-conformiteit niet aan de koper in rekening mogen worden gebracht, tenzij het gebrek aan het product niet de schuld van de consument is en de gemiddelde levensduur van het product nog niet is verstreken. Als de consument het gebrek na het verstrijken van de gemiddelde levensduur van het product meldt en ook na het verstrijken van de termijn van eventuele extra garantie, mogen de kosten wel doorberekend worden. Kosten voor herstel door onoordeelkundig gebruik mogen eveneens aan de consumentkoper worden doorberekend. In de eerste twee jaar na aankoop van het product kan de consument niet worden verplicht tot betaling bij herstel of vervanging in geval van non-conformiteit. Gedurende de eerste twee jaar heeft de consument in geval van non-conformiteit recht op kosteloos herstel of vervanging ,afhankelijk van de te verwachten levensduur van het product. Het uitgangspunt blijft dat dit kosteloos moet gebeuren. Een verkoper mag in principe geen vergoeding eisen voor het gebruik van het non-conforme product tot aan de vervanging ervan door een nieuw product.
Mogelijkheden voor de klant
Wanneer een verkochte zaak niet aan de verwachtingen van de klant voldoet, heeft de koper verschillende opties om de verkoper aan te spreken. In de eerste plaats kan de koper zijn eigen prestaties opschorten. Dit kan de koper doen om de verkoper aan te moedigen alsnog aan zijn verplichtingen te voldoen. Als dit niet effectief blijkt heeft de koper drie hoofdopties.
Nakoming vorderen: De koper kan eisen dat de verkoper alsnog de overeenkomst nakomt, bijvoorbeeld door het product te repareren of te vervangen.
Overeenkomst ontbinden: Als het gebrek van dien aard is dat het de waarde van het product ernstig aantast, kan de koper ervoor kiezen de overeenkomst te ontbinden.
Schadevergoeding eisen: De koper kan de verkoper aansprakelijk stellen voor de geleden schade als gevolg van het gebrek aan het product.
Verplichtingen van de koper
Naast de rechten van de koper zijn er ook specifieke verplichtingen waaraan de koper moet voldoen:
Betaling van de koopprijs: De koper moet de afgesproken koopprijs betalen. Als deze niet is vastgesteld, wordt van de koper verwacht dat hij een redelijke prijs betaalt.
Aannemen van de gekochte zaak: Anders ontstaat er schuldeiserverzuim, dit kan zich voordoen in twee situaties. Ten eerste, als de koper weigert de gekochte zaak in ontvangst te nemen, raakt hij in schuldeisersverzuim, waardoor de verkoper de overeenkomst kan ontbinden. Ten tweede, als de koper de geretourneerde gebrekkige zaak verder beschadigt, raakt hij ook in schuldeisersverzuim.
Klachtplicht
Artikel 7:23 lid 1 legt een klachtplicht op aan de koper. Deze plicht is een aanvulling op artikel 6:89 en stelt dat als de koop niet naar behoren is, de koper de verkoper hiervan binnen een redelijke termijn moet informeren nadat hij heeft ontdekt of had moeten ontdekken dat het gekochte niet aan de overeenkomst beantwoordt. Hierbij zijn twee fases te onderscheiden:
Onderzoekstermijn: De koper heeft een onderzoeksplicht en moet de zaak na de aflevering controleren op gebreken. Eventuele gebreken moeten binnen een korte tijd gemeld worden.
Meldingstermijn: Na de onderzoekstermijn moet de koper binnen een redelijke termijn klagen. Bij consumentenkoop is deze termijn binnen twee maanden.
Het niet voldoen aan de klachtplicht heeft vergaande gevolgen. Een koper die niet aan deze plicht voldoet, verliest al zijn rechten. Verjaring (artikel 7:23 lid 2 BW) bepaalt dat een koper die aan zijn klachtplicht heeft voldaan, in beginsel nog twee jaar de tijd om ook daadwerkelijk een rechtsvordering in te stellen.
Conclusie
Wettelijke garantie biedt consumenten recht op conformiteit, met aansprakelijkheid van de verkoper bij non-conformiteit tot twee jaar na aankoop, soms langer afhankelijk van de levensduur van het product.
Commerciële garanties kunnen niet dienen als ontsnapping aan wettelijke verplichtingen. Specifieke eisen aan garanties, inclusief duidelijke informatie voor consumenten, worden gesteld. Kosten voor non-conformiteit mogen niet aan de consument worden doorberekend, behalve bij bijzondere omstandigheden.
Klanten hebben diverse opties bij non-conformiteit, zoals het vorderen van nakoming, ontbinding van de overeenkomst, of het eisen van schadevergoeding. Naast rechten zijn er verplichtingen voor de koper, zoals het betalen van de koopprijs en het tijdig aannemen van de gekochte zaak om schuldeisersverzuim te voorkomen. De klachtplicht vereist tijdige melding van gebreken, waarbij het niet voldoen kan leiden tot verlies van rechten.
Vragen of contact
Heb je nog vragen over consumentenrechten, wettelijke garantie, commerciële garantie of andere aspecten met betrekking tot aankopen en verkopen? Of wil je meer informatie over hoe je als ondernemer kunt handelen bij non-conformiteit? Neem gerust contact met ons op. Je kunt ook direct een online consult inplannen door middel van onderstaande knop.