Wanneer jouw bedrijf verlies maakt, kunnen de rekeningen zo hoog oplopen dat je ze niet meer kunt betalen. Maar wat gebeurt er als jouw bedrijf failliet verklaard wordt in juridische en praktische zin? Welke stappen moeten dan ondernomen worden? En wanneer eindigt het faillissement? De wet die wordt benoemd in dit artikel is de Faillissementswet. Deze is te herkennen aan de afkorting "Fw".
Failliet zijn
Bij een faillissement is er sprake van insolventie van de onderneming. Dit is de staat dat een bedrijf zijn financiële verplichtingen niet meer kan nakomen. Als je de rekeningen niet meer kunt betalen of als er al schulden zijn die steeds meer oplopen, kan er op een eigen verzoek of op verzoek van de schuldeisers een faillissement worden aangevraagd. Het faillissement wordt uitgesproken door de rechtbank en het bedrijf is dan failliet verklaard (Art. 1 lid 1 Fw).
De rechtbank verklaart jou failliet als zij ervan overtuigd is dat het ook niet meer gaat lukken om aan de betalingsverplichtingen te voldoen (Art. 6 lid 3 Fw). Voor een faillissement moeten er meerdere schuldeisers zijn. Als er maar één schuldeiser is, kun je niet failliet verklaard worden. Een faillissementsaanvraag door derden wordt dan ook danwel gedaan door twee schuldeisers gezamenlijk of door een schuldeiser onder verwijzing naar steunvorderingen (openstaande vorderingen van andere schuldeisers.
Faillissement aanvragen
Een faillissement wordt aangevraagd door een verzoekschrift in te dienen bij de rechtbank. In een verzoekschrift vraag je aan de rechter om het faillissement over de onderneming uit te spreken. Hiervoor moet je een goede reden geven en daarbij horen bewijsstukken (Art. 4 lid 4 Fw). Er moet uit deze bewijsstukken blijken dat de onderneming haar schulden niet meer kan betalen en dat de onderneming dus failliet dient te worden verklaard.
Na een faillissementsverklaring
Er wordt door de Rechtbank bij het uitspreken van het faillissement een curator aangesteld. De curator zorgt ervoor dat er een overzicht komt van alle schuldeisers en de verschuldigde bedragen en onderzoekt de oorzaak van het faillissement en kijkt ook in hoeverre de bestuurder c.q. aandeelhouder mogelijk niet correct heeft gehandeld en aan te spreken is. De curator bepaald ook welke schuldeisers voorrang hebben, zoals bijvoorbeeld de Belastingdienst. De schuldeisers die voorrang hebben worden preferente schuldeisers genoemd. De curator gaat er ook voor zorgen dat er zoveel mogelijk geld binnen komt door spullen te verkopen.
Door de rechtbank wordt er ook een rechter-commissaris aan het faillissement gekoppeld. Art. 64 Fw zegt: ´De rechter-commissaris houdt toezicht op het beheer en de vereffening van de failliete boedel.´ De taken die de curator uitoefent, gebeuren dus onder het toezicht van de rechter-commissaris. De afwikkeling van het faillissement door de curator kan veel tijd in beslag nemen. Het kan 1 jaar of zelfs 3 jaar duren. Vaak wordt er een minimaal termijn van 6 maanden gegeven.
Beslaglegging
Zodra een bedrijf failliet wordt verklaard, neemt de curator de bedrijfsvoering over. Er wordt een beslag gelegd op het vermogen van het bedrijf. Dit houdt in dat de ondernemer zelf geen beslissingen meer mag nemen binnen zijn onderneming. Een faillissement gaat over het hele vermogen van het bedrijf, terwijl een beslag ook over een deel van het vermogen kan gaan. Eventuele beslagen van derden komen door het faillissement te vervallen.
Rangorde van schuldeisers
Zoals benoemd maakt de curator een overzicht van alle schuldeisers. Hij maakt dit overzicht in een bepaalde rangorde. Hoe hoger de rangorde, hoe meer de schuldeiser de kans heeft om een betaling te ontvangen. Althans in vrijwel alle gevallen in theorie. De rangorde wordt bepaald door welke soort schuld het is.
1e rang: boedelvorderingen
Dit zijn de schulden/betalingen die ontstaan na dat het faillissement is uitgesproken. Zoals bijvoorbeeld het salaris van de curator.
2e rang: preferente vorderingen
Dit zijn de vorderingen van de schuldeisers die voorrang hebben. Zoals bijvoorbeeld de werknemers van het bedrijf die nog loon uitbetaald moeten krijgen en de fiscus.
3e rang: concurrente vorderingen
De andere schulden zijn de concurrente schulden. Dit zijn de schulden die ontstaan door het niet nakomen van een overeenkomst. Bijvoorbeeld het niet betalen van een factuur.
Er bestaan naast de genoemde rangen ook nog bijzondere en achtergestelde schuldeisers. De bijzondere schuldeisers worden ook wel separatisten genoemd. Dit zijn schuldeisers die de schuld direct mogen opeisen. Het gaat hier om een schuld van een hypotheekrecht of een pandrecht (Art. 3:279 BW). De achtergestelde schuldeisers zijn bijvoorbeeld familieleden of vrienden die geld hebben geleend aan de schuldeiser. Zij kunnen de schuld pas opeisen na alle andere schuldeisers. Vaak komt het dan voor dat er geen geld meer over is.
Verplichtingen tijdens faillissement
Er bestaan verplichtingen nadat je failliet bent verklaard:
Je moet meewerken aan het faillissement en de bevoegdheid van beslissingen nemen aan de curator geven (Art. 105a lid 1 Fw).
Inlichtingenplicht: Je bent verplicht om alle inlichtingen te geven die gevraagd worden (Art. 105 lid 1 Fw).
Het einde van een faillissement
Er zijn verschillende manieren hoe een faillissement kan eindigen. De meest voorkomende is helaas dat het faillissement wordt beëindigd wegens gebrek aan baten. Er zal in de meeste gevallen sprake zijn van een situatie waar de schuldeisers geen uitbetaling krijgen.
Niet genoeg geld
De curator heeft alles gedaan om zoveel mogelijk geld bij elkaar te krijgen om de schuldeisers te kunnen betalen. Maar uiteindelijk is er te weinig geld en worden de meeste (en vaak zelfs alle) crediteuren niet betaald. De curator vraagt bij de rechtbank het einde van het faillissement aan met als reden een gebrek aan baten. Let op: in specifieke gevallen kunnen de schuldeisers de schulden, als deze niet verjaard zijn, na beëindiging van het faillissement weer proberen te innen. Dit zal bijvoorbeeld mogelijk zijn bij ondernemingen die de vorm van een eenmanszaak of v.o.f. hadden en waarbij de eigenaar c.q. vennoten het WSNP traject niet succesvol hebben doorlopen (of niet eens hebben aangevraagd). Kijk naar ons artikel ´Privé aansprakelijkheid bij ondernemen´ om ervoor te zorgen dat jouw privévermogen niet wordt aangetast.
Gezamenlijke overeenkomst met schuldeisers
De curator kan in voorkomende gevallen een akkoord voorstellen aan alle schuldeisers. Er wordt voorgesteld dat er een deel van de schuld wordt betaald tegen totale kwijtschelding. De schuld bestaat dan niet meer. De rechtbank moet dit akkoord goedkeuren. Hier hangt het ook af van de rangorde van de schuldeisers om te bepalen wie hoeveel terugbetaald krijgt.
Wanneer de rechtbank en de schuldeisers akkoord gaan met het voorstel, wordt er een slotuitdelingslijst gemaakt door de curator. Dit is een lijst waarop wordt geschreven hoeveel de schuldeisers betaald krijgen. Deze wordt gemaakt op rangorde van de schuldeisers. Wanneer de slotuitdelingslijst bindend is geworden, eindigt het faillissement (Art. 193 lid 1 Fw).
Wanneer alleen één of twee schuldeisers niet akkoord gaan, kan er door de schuldenaar bij de rechtbank verzocht worden een dwangakkoord te sturen. Hiermee kunnen schuldeisers worden gedwongen om toch akkoord te gaan. Indien een regeling als voormeld niet haalbaar is vindt uitkering plaats sec op basis van rangorde, hetgeen in de meeste gevallen inhoud dat slechts de fiscus en/of andere preferente schuldeisers een betaling ontvangen.
Na het faillissement
Normaliter houdt de onderneming na een faillissement op te bestaan. Ingeval van de onderneming zelf wordt deze dan uitgeschreven uit het handelsregister. In voorkomende gevallen kan er wel sprake zijn geweest van een doorstart, maar dit zal dan gebeuren vanuit een nieuw onderneming.
Conclusie
Er bestaan 2 voorwaarden om een faillissement te kunnen aanvragen. Ten eerste kun je niet meer aan jouw betalingsverplichtingen voldoen. En ten tweede moeten er 2 of meer schuldeisers zijn. Het faillissement wordt aangevraagd door een verzoekschrift in te dienen bij de rechtbank. Er wordt een curator aangesteld en deze zal het faillissement afwikkelen. Dit ten behoeve van de schuldeisers.
Zorg ervoor dat je op tijd door hebt dat de rekeningen steeds hoger oplopen om een faillissement te voorkomen. Hoe meer schulden, hoe moeilijker het is om een faillissement te voorkomen. Heb jij een problematische schuldenlast en wil je proberen te voorkomen dat jouw onderneming failliet gaat? Vraag dan advies aan onze juristen.
Vragen of contact
Heb je meer vragen over dit artikel, faillissement of andere juridische vragen? Of wil je voordelige hulp van een van onze juristen hierbij? Één van onze juridisch adviseurs neemt dan snel contact met je op. Je kunt ook direct een online consult inplannen door middel van onderstaande knop.
Comments