De brutowinstmarge, veelal afgekort tot brutomarge, is een bekend fenomeen. Maar hoe stuur je op deze KPI als belangrijk onderdeel van je financieel management? Wat is een goede bruto marge, welke valkuilen zijn er bij het berekenen van de brutomarge en hoe kun je deze brutomarge verbeteren? En hoe verschilt dit per productgroep of artikel? Deze vragen worden beantwoord in dit artikel.
Hoe bereken je de brutomarge
De brutowinstmarge geeft de verhouding tussen de brutowinst en de omzet weer. Je berekent de de brutowinstmarge daarom ook als volgt:
Dus, de brutowinstmarge geeft je een beeld van de verhouding tussen de inkoopwaarde van een product en de omzet. Of in de service industrie, de verhouding tussen de directe loonkosten en de gemaakte omzet. Deze marge kan je berekenen over je onderneming als geheel, voor specifieke bedrijfstakken/productgroepen of voor losse producten/projecten. Bij een stijging van de variabele kosten kan je je prijswijziging berekenen aan de hand van de brutowinstmarge.
Valkuilen bij de berekening
Toch geeft deze brutomarge (ook wel toegevoegde waarde) berekening niet altijd een goed beeld, er zit vaak namelijk een groot verschil tussen de administratieve kostprijs en de daadwerkelijke kostprijs. Neem als voorbeeld een gebakje in een bakkerij; de kosten van dit gebakje worden bepaald op basis van de verwachte hoeveelheid ingrediënten die nodig zijn om het gebakje te bereiden. In de werkelijkheid is er misschien een pak room op de grond gevallen of waren de eieren niet goed meer, deze kosten worden pas gezien bij het tellen van de voorraad. In de praktijk gebeuren deze voorraad-tellingen niet vaak genoeg om een realistisch beeld te krijgen van de kostprijs per product tijdens de periode. De brutowinstmarge in deze gevallen kan dus ook het beste berekend worden na het tellen van de huidige voorraad. Het is dan alleen lastig om deze kosten aan elk product toe te wijzen.
Ook is er bij veel bedrijven geen goed systeem voor het eigen gebruik van goederen. Zo zullen de medewerkers van een pennenfabriek ook schrijven met de zelf geproduceerde pennen. Of in de horeca zal er tijdens het werken door de medewerkers een frisje worden gepakt of krijgen ze personeelseten aangeboden. Als dit niet goed opgenomen wordt in bijvoorbeeld het kassa systeem, dan ontstaat er ook geen reële kostprijs van de omzet. Na het tellen van de voorraad zouden de materialen worden toegewezen aan de hoeveelheid stuks verkocht, maar de materialen voor eigen gebruik zouden hier apart van moeten worden bekeken voor een beter beeld van de daadwerkelijke kostprijs.
Ons advies is dan ook om een goed systeem op te zetten betreft eigen gebruik van producten door werknemers. Door middel van een ‘rolling’ administratie (continu noteren) kan je veel makkelijker deze kosten toerekenen tot de vaste lasten. Hierdoor kan je beter focussen op bijvoorbeeld het verminderen van deze kosten, en krijg je een beter beeld van je daadwerkelijke kostprijs.
Wat is een goede brutomarge
De gemiddelde brutowinstmarge loopt heel erg uiteen per industrie. In de horeca ligt bijvoorbeeld de branche gemiddelde bruto marge op 71%, terwijl dit bij supermarkten 28% is. Wat dit verschil in de brutowinstmarge vooral aangeeft is de verhouding tussen de kostprijs en alle andere kosten. Dat de bruto marge voor de horeca zo hoog ligt is logisch, de grootste kostenposten in deze sector zijn dan ook de personeelskosten en het bedrijfspand. Dit in verhouding tot supermarkten waarvan de meeste kosten de inkoopkosten zijn voor de voedselwaren. Het zal dan ook per industrie verschillen waar je een kostenvermindering op focust.
Hoge brutomarge en toch verlies
Misschien vraag je je af, mijn brutowinstmarge is hoog maar ik draai nog steeds verlies, hoe kan dat? Het antwoord hierop ligt in wat de brutomarge niet meeneemt, namelijk de bedrijfslasten. Als je hoge vaste kosten hebt, zoals een hoge energierekening, dan heeft dit veel invloed op je nettowinst. De nettowinstmarge geeft dan ook de totale kosten weer in verhouding tot je omzet, in plaats van alleen de variabele kosten bij de brutowinstmarge. Als je de nettowinstmarge aftrekt van de brutowinstmarge hou je het percentage van vaste en overige lasten over. Je uiteindelijke winstgevend hangt hieraan vast. Zou is in de horeca de nettowinstmarge in 2017 maar 14% in verhouding tot de 71% en bij supermarkten maar 5% i.p.v. 28%.
Vragen of contact
Heb je na het lezen van dit artikel vragen over het meten en optimaliseren van je bruto marge? Neem dan via onderstaand formulier vrijblijvend contact op met een van onze specialisten in financieel management, business- & data-analytics of met onze marketeers die kunnen helpen met je prijsstrategie slim in de markt te zetten. Je kunt ook direct met een van hen een online consult inplannen door middel van onderstaande knop.