top of page
Foto van schrijverMr. Robbert Dols

De Wet excessief lenen

Bijgewerkt op: 23 apr.

Geld lenen uit je bedrijf

Zodra een bedrijf genoeg winst maakt, kan je van jouw eigen bedrijf lenen. Dat kan middels rekening-courant of een overeenkomst van geldlening. In principe zijn er geen grenzen hoeveel je van jouw eigen bedrag mag lenen. De nieuwe Wet excessief lenen, maakt het wel minder aantrekkelijk om je BV hoge bedragen schuldig te zijn. Leen jij (samen met een fiscaal partner of aanverwanten) meer dan € 500.000 moet je straks aan het einde van het kalenderjaar belasting betalen. Eigenwoningschulden worden niet meegenomen, maar de lening van je BV aan je zoon wel. Zit je niet te wachten op extra kosten aan het einde van het kalenderjaar, lees dan welke schulden bij elkaar worden opgeteld en hoe je jouw schulden kunt herfinancieren.



Wat houdt de wet in?

De Wet excessief lenen is op 1 januari 2023 ingegaan en is opgenomen in de Wet inkomensbelasting 2001. Sinds september 2018 zijn aanmerkelijkbelanghouders geïnformeerd over het feit dat deze wet op komst is. De wet zou eigenlijk op 1 januari 2022 ingaan. Vanwege de coronacrisis is echter besloten om de inwerkingtreding een jaar uit te stellen. In het kort bepaalt de wet dat aanmerkelijkbelanghouders met een lening hoger dan € 500.000 aan het einde van het kalenderjaar inkomstenbelasting moeten betalen over het excessieve bedrag.


Aan deze bepalingen zitten veel haken en ogen. De wetgever heeft vele ‘vluchtwegen’ geblokkeerd, waardoor je niet gemakkelijk belasting kan ontwijken. De Memorie van Antwoord (hierna te noemen, MvA) licht de voorwaarden en uitzonderingen verder toe.


Waarom deze wet?

In Noorwegen is in oktober 2015 een nieuwe wet in werking getreden waardoor aandeelhouders belasting moeten betalen voor leningen hoger dan ongeveer €10.000. Wanneer de lening meer dan ongeveer €10.000 (100.000 NOK) bedraagt en deze niet binnen 60 dagen na verstrekking terug wordt betaald, moet de aandeelhouder belasting betalen.


Net als Nederland met haar Wet excessief lenen, heeft Noorwegen het doel om winstinhouding te voorkomen. Hierdoor wordt minder belasting betaald aan de staat en heeft de staat dus minder geld om aan ontwikkelingen en andere doelen uit te geven. In Noorwegen geldt deze regeling voor zowel de aandeelhouder met 0,1% als 100% van de aandelen waar als in Nederland de Wet excessief lenen alleen voor aanmerkelijkbelanghouders geldt.


Voorwaarden

De aanmerkelijkbelanghouder is een DGA of aandeelhouder die ten minste 5% van de aandelen in een bedrijf bezit. Indien het aanmerkelijk belang in de loop van het jaar eindigt, bijvoorbeeld door het verkopen van aandelen, ben je alsnog belastingplichtig. Het excessieve bedrag, waar de wet naar verwijst, is het bedrag die je overhoudt nadat je €500.000 van de opgetelde schulden hebt afgetrokken.


voorwaarden voor excessief lenen

Voorbeeld: Als Jan een lening heeft van €850.000, dan is €350.000 het excessieve bedrag. Over het excessieve bedrag moet aan het eind van het kalenderjaar box 2 belasting worden betaald.


Welke schulden?

Alle schulden worden bij elkaar opgeteld. Het bedrag van €500.000 wordt niet verdubbeld als de aandeelhouder een fiscale partner heeft. De schulden van een aantal verbonden personen worden ook bij elkaar opgeteld. Het gaat om alle bloed- en aanverwanten in de rechte lijn. Dat zijn (schoon)kinderen en (schoon)ouders.


Voorbeeld: Je hebt zelf een lening van €400.000 met je bedrijf gesloten. Je fiscale partner leent €250.000 van je bedrijf. Als laatste leent je schoonzoon nog €200.000 van je bedrijf voor de aankoop van een auto. Alle drie leningen worden bij elkaar opgeteld. Je zit dan op een bedrag van €850.000. Over het excessieve bedrag van €350.000 moet je belasting in box 2 betalen.


Indirecte schulden

Kleine leningen bij meerdere rechtspersonen worden ook bij elkaar opgeteld. Ook wanneer je indirect leent, wordt dat meegeteld. Bijvoorbeeld wanneer je aandeelhouder bent van een holding, maar geld leent van de werkmaatschappij. Het heeft dus geen zin om €400.000 van je holding te lenen en dan nog €450.000 van de werkmaatschappij waarvan je holding aandeelhouder is. Dan zit je alsnog met een lening van €850.000. Een ander voorbeeld van indirect lenen is wanneer een kennis van de vennootschap leent en de aanmerkelijkbelanghouder van het familielid leent. Dat telt dan ook mee.


Lening bij de bank

Wanneer je geld leent bij een bank, maar alleen die schuld aan mag gaan dankzij de garantstelling door je vennootschap, valt de schuld onder de Wet excessief lenen. Is de garantstelling door je vennootschap uitsluitend bedoeld om gunstigere voorwaarden te krijgen, zoals lagere rente, valt dit niet onder de Wet excessief lenen. Je kon immers de lening op eigen kracht aangaan, maar hebt ervoor gekozen dat niet te doen.


geld lenen bij de bank

Eigenwoningschuld

Eigenwoningschulden vallen in beginsel niet onder de maatregel. Het gaat hier specifiek over de schulden met een (rente)kostenaftrek in box 1 van de inkomstenbelasting. Ook eigenwoningschulden die na 30 jaar naar box 3 zijn verplaatst, tellen niet mee. Eigenwoningschulden van bloed- of aanverwanten tellen ook niet mee. Voor schulden die na 31 december 2022 zijn ontstaan, geldt wel dat een recht van hypotheek moet zijn gevestigd ten behoeve van de eigenvennootschap. Voor schulden die voor of op 31 december 2022 zijn ontstaan, is dit geen vereiste om buiten de maatregel te vallen.


schuld uit je eigen woning

Leningen voor andere woningen, zoals aan student of expats verhuurde woningen, tellen niet mee voor deze uitzondering. Zoals hierboven al wordt genoemd, gaat het strikt om schulden rond je eigen woning.


Verdere uitwerking eigenwoningschulden

De voorwaarden zijn opgenomen in artikel 3.119 lid 1 Wet IB 2001. In dit artikel staat dat onder eigenwoningschuld wordt verstaan het gezamenlijke bedrag van de schulden van de belastingplichtige:

  1. Die zijn aangegaan i.v.m. een eigen woning (schulden die zijn aangegaan ter verwerving, verbetering of onderhoud van de woning (lid 2);

  2. Ter zake waarvan een contractuele verplichting geldt tot het gedurende ten minste annuïtair en in ten hoogste 30 jaar volledig aflossen;

  3. Ter zake waarvan aan de verplichting tot aflossing wordt voldaan (aflossingseis); en

  4. Ter zake waarvan aan de verplichting tot informatieverstrekking wordt voldaan. Deze laatste voorwaarde is alleen van toepassing wanneer er schulden zijn bij anderen dan aangewezen administratieplichtigen.


Voorkoming dubbel belast inkomen

De wet regelt dat schulden die eerder als fictief regulier voordeel zijn belast, niet meer meetellen. Dit is ter voorkoming van dubbeltelling.


Praktijkvoorbeelden:

Stel je hebt aan het einde van het jaar een lening van €850.000. Het excessieve bedrag is €350.000. Op 31 december 2023 betaal je belasting over het excessieve bedrag. In het begin van het volgende jaar besluit je om jezelf nog eens €100.000 te lenen. Hierdoor heb je in totaal een lening van €950.000. Het excessieve bedrag is op 31 december 2024 €450.000. In het afgelopen jaar heb je al belasting betaald over €350.000. De wet bepaalt dat schulden niet twee keer mogen worden belast. Dat betekent dat je aan het einde van het jaar alleen voor de €100.000 die je toen hebt geleend, belasting betaalt.


Stel dat je in 2024 besluit om €50.000 terug te betalen aan je bedrijf. Daarnaast besluit je ook om €50.000 winst uit te keren. Over de winst hoef je geen belasting te betalen. Waarom? Omdat je voor dat bedrag al op 31 december 2023 belasting hebt betaald. De wet bepaalt immers dat je niet twee keer over hetzelfde bedrag mag worden belast.


Wat je hier ziet is dat je maar één keer belasting betaalt en dat is wanneer je excessief leent. Echter, als je in het volgende jaar weer €100.000 aan jezelf leent, dien je daar weer aan het einde van het nieuwe jaar belasting over te betalen.


Oplossingen om onder het excessieve bedrag te komen


1 Niks doen

Je betaalt de belasting en hoeft daar niks meer mee te doen. Je hoeft maar een keer belasting te betalen over het excessieve bedrag… tenzij je in het volgende jaar meer leent. Dan moet je over het nieuwe geleende bedrag weer belasting betalen.


2 Herfinanciering

De bank betaalt de (volledige/gedeeltelijke) schuld aan je bedrijf en je hebt voor het resterende- of totaalbedrag een lening bij die bank. Hierdoor heeft de onderneming meer liquide middelen. Hier zijn een aantal voorwaarden waaraan voldaan moet worden:

  1. Er moet een geldige titel van overdracht zijn;

  2. Er moet een echtsgeldige levering plaatsvinden;

  3. De vervreemder (de aanmerkelijkbelanghouder met de lening) moet beschikkingsbevoegd zijn op moment van voltooiing van de levering.


3 Aflossen (van het excessieve bedrag)

  1. Het Verkopen van beleggingsportefeuille aan de onderneming;

  2. Het verplaatsen van vastgoed van privé naar je bedrijf. Bij dergelijke overplaatsingen moet je wel overdrachtsbelasting betalen, 10,4%; of

  3. Te cederen. Dit houdt in dat je de vordering van de ene partij op de andere partij plaatst, zie punt twee voor de voorwaarden waaraan voldaan moeten worden.

Oplossingen om onder het excessieve bedrag te komen

4 Lening aanhouden en de verschuldigde box 2 heffing extern financieren

Dit kan bijvoorbeeld door een lening te sluiten met de bank of een ander partij om het excessieve bedrag terug te betalen aan je bedrijf.


5 Herstructureren van de leningen

Je kan de lening herkwalificeren door bijvoorbeeld het verbouwen van je woning. De lening kan dan gekwalificeerd worden als een eigenwoningschuld, wat niet onder de Wet excessief lenen valt.


6 Dividenduitkering

Je vennootschap betaalt dividend uit en je lost met het ontvangen dividend de schulden af. Dan moet je natuurlijk wel inkomstenbelasting betalen over de winst.


7 Meerdere van bovenstaande oplossingen gebruiken

Je hoeft je niet te beperken tot één oplossing. Soms is een combinatie beter voor zowel jouw bedrijf als jouw privéschulden.


Conclusie

Sinds de bekendmaking van de nieuwe wet in 2018, weten de meeste ondernemers wel dat zij straks belasting moeten betalen over schulden boven €500.000. Heb je een fiscaal partner, verdubbelt dit bedrag niet, wel worden de schulden van je partner bij de jouwe opgeteld. Ook schulden van je zoon of schoonvader tellen mee en die ene lening bij de bank die je alleen kon sluiten door je BV erbij te betrekken. Eigenwoningschulden tellen niet mee, de lening voor het vervangen van je dak hoef je dus niet mee te tellen.


Is de opgetelde lening hoger dan €500.000, is het verstandig om te kijken hoe je het excessieve bedrag kan herfinancieren. Dat kan bijvoorbeeld door een lening bij de bank te sluiten om je schuld af te lossen. Je kan de lening herkwalificeren als eigenwoningschuld. Of je kan jezelf dividend uitkeren en daarmee het excessieve bedrag aflossen. Wat je ook kiest is het beter om een fiscaal adviseur en een financieel adviseur erbij te betrekken. Onze adviseurs kunnen samen met jou beoordelen hoe je de leningen kan herfinancieren en eventueel andere oplossingen bedenken.


Vragen of contact

Heb je vragen over dit artikel, stel je vraag dan direct via onderstaande button, eén van onze experts zal dan zo snel mogelijk reageren! Je kunt ook direct een online consult inplannen.



Comments


bottom of page